سوهان و انواع آن

در این برگه قصد داریم به معرفی ابزاری بنام سوهان بپردازیم و انواع و کاربردهای آن را بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

1- سوهان چیست؟

2- انواع سوهان

3- ساختار و جنس سوهان

4- نکات مهم در نحوه استفاده از سوهان

5- کاربردهای سوهان

1- سوهان چیست؟

سوهان یک ابزار دستی است که برای از بین بردن ناهمواری‌های روی سطوح استفاده می‌شود. این ابزار قادر به حذف لایه‌های باریک، آج‌ها و خرده‌های ریز است تا سطح مورد نظر صاف و تمیز شود. سوهان‌یک دسته دارد که معمولاً با چوب یا پلاستیک پوشیده می‌شود. بدنه آن معمولاً از موادی مانند فولاد ساخته می‌شود و دارای آج‌های ریز و ناهموار است که برای عملکرد بهتر در سطح استفاده می‌شود.

2- انواع سوهان

سوهان‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند، که هر کدام برای نیازهای خاص و کاربردهای مشخصی مناسب هستند. در  ادامه به برخی از انواع رایج سوهان اشاره می‌کنیم:

•  سوهان مثلث: این‌سوهان شکلی مثلثی دارد و برای رسیدن به نقاط دشوار در سطوح کاربرد دارد. با طرف‌های مختلف مثلث، می‌توان به سطوح مختلف دسترسی پیدا کرد.

•  سوهان دایره ای: این نوع‌سوهان دارای شکل دایره‌ای است. به دلیل شکل منحصر به فرد خود، برای صاف کردن و تیز کردن سطوح گرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• سوهان مستطیل: این نوع‌سوهان دارای شکل مستطیلی است و برای صاف کردن سطوح بزرگ و گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• سوهان نیمه‌گرد: سوهان‌نیمه‌گرد شکلی نصف دایره دارد. این نوع سوهان نیز برای صاف کردن و تیز کردن سطوح گرد استفاده می‌شود، اما با این تفاوت که به دلیل شکل نیمه دایره، برخی مناطق خاص و دسترسی‌پذیری محدودتر را پوشش می‌دهد.
• سوهان زاویه‌دار: این نوع‌سوهان دارای زوایای مختلف است و برای رسیدن به مناطق خاص و پرزحمت در سطوح استفاده می‌شود. زاویه‌های مختلف آن امکان دسترسی به نقاط مختلف را فراهم می‌کند.
• سوهان مخروطی: این نوع سوهان‌شکلی مخروطی دارد و برای حذف مقادیر بسیار کم و دقیق از سطوح استفاده می‌شود.

همانطور که بیان شد، سوهان‌به صورت مستطیل، مثلث یا دایره و با ابعاد مختلف تولید می‌شود. همچنین، ممکن است یک یا هر دو طرف‌سوهان دارای آج باشد و یا آج‌های مختلفی در هر طرف آن وجود داشته باشد. این ویژگی‌ها به مقصود و نوع کاربردی‌سوهان بستگی دارند.

3- ساختار و جنس سوهان

ساختار سوهان

سوهان‌ها ساختاری معمولاً ساده دارند و از قطعات کمی تشکیل شده‌اند. ساختار یک سوهان عموماً شامل موارد زیر است:

• تیغه یا آج: تیغه یا آج قسمتی از‌سوهان است که بر روی سطح کار قرار می‌گیرد و با استفاده از آن، مقادیر بسیار کم و ناهموار روی سطح حذف می‌شود. تیغه می‌تواند از فولاد سخت، آلومینیوم، الماس و یا سایر مواد مشابه ساخته شده باشد.

• دسته: دسته‌سوهان بخشی است که برای نگه داشتن آن استفاده می‌شود. دسته معمولاً از چوب، پلاستیک یا مواد دیگری تهیه می‌شود که به دست کاربر راحتی و کنترل مناسب را فراهم کند.
• اتصالات: اتصالات استفاده شده در‌سوهان برای اتصال تیغه به دسته و جلوگیری از جدا شدن آن هستند. معمولاً این اتصالات شامل پیچ‌ها، مهره‌ها، جوش و یا سایر روش‌های اتصال است.
• قطعات فرعی: بعضی سوهان‌ها قطعات فرعی دارند که برای بهبود عملکرد و استفاده آسان‌تر طراحی شده‌اند؛ مانند قسمتی برای تنظیم عمق تیغه، قابلیت تعویض تیغه یا آج، دسته‌های قابل تعویض و غیره.

ساختار سوهان‌ها ممکن است بسته به نوع و کاربرد آنها متفاوت باشد. اما در کل، این قطعات اصلی ساختاری که برای صاف کردن و تیز کردن سطوح استفاده می‌شوند، شامل تیغه، دسته و اتصالات است.

جنس سوهان

سوهان‌ها معمولاً از جنس فلزی ساخته می‌شوند. مواد شایعی که در ساخت‌سوهان استفاده می‌شوند عبارتند از:

فولاد: بسیاری از سوهان‌ها از فولاد تولید می‌شوند. فولاد به دلیل سختی، مقاومت و قابلیت تحمل فشار و ضربه مناسب برای ساخت سوهان استفاده می‌شود.

آلومینیوم: سوهان‌هایی که برای کاربردهای سبک و کم وزن مورد نیاز هستند، ممکن است از آلومینیوم ساخته شوند. آلومینیوم خفیف، مقاوم در برابر زنگ زدگی و قابلیت انتقال حرارت خوبی دارد.

فولاد ضدزنگ: در برخی از کاربردها که نیاز به مقاومت در برابر زنگ زدگی و آلایش دارند، سوهان‌هایی از فولاد ضدزنگ مانند استنلس استیل استفاده می‌شوند.

آهن: برخی از سوهان‌ها ممکن است از آهن تولید شوند، به ویژه در کاربردهای خاصی که نیاز به خصوصیات آهن مانند قابلیت مغناطیسی و مقاومت در برابر حرارت دارند.

آلیاژهای دیگر: به علاوه، سوهان‌ها ممکن است از آلیاژهای مختلفی ترکیب شده‌باشند که از ترکیبات فلزات مختلفی مانند کروم، نیکل، کبالت و غیره تشکیل‌شده‌اند. این آلیاژها به ویژگی‌های خاصی مانند مقاومت به خوردگی، سختی و خواص مکانیکی متنوعی دست‌یافته‌اند.

جنس‌سوهان بستگی به نوع و کاربرد آن دارد و ممکن است بر اساس نیازهای خاص هر کاربرد، انتخاب متفاوتی داشته باشد.

4- نکات مهم در نحوه استفاده از سوهان

استفاده صحیح از سوهان‌ها موجب عملکرد بهتر و ایمنی بیشتری حاصل شود. در ادامه تعدادی نکته مهم برای استفاده از سوهان بیان شده‌است:

• استفاده از وسایل ایمنی: هنگام استفاده از‌سوهان، از وسایل ایمنی مناسب مانند عینک محافظ، دستکش‌های مقاوم و لباس‌های مناسب استفاده کنید. این وسایل محافظت شما را در برابر خطرات مانند جراحت‌ها، گرد و غبار و غیره در حین کار فراهم می‌کنند.
• تثبیت قطعات: قبل از شروع به استفاده از‌سوهان، مطمئن شوید که قطعات و تیغه به درستی در دسته سوهان قرار گرفته باشند و اتصالات محکمی داشته باشند. بررسی دوران و استحکام قطعات قبل از استفاده، جدا شدن غیرمنتظره آنها را از بین می‌برد.

• حفظ تیزی تیغه: تیغه‌سوهان باید تیز باشد تا به خوبی عمل کند. ‌تیز نبودن تیغه، ممکن است باعث افزایش فشار و خطرات ناخوشایندی شود. پس از چند بار استفاده، تیغه را با روش‌های مناسبی مثل سنگ زنی تیز کنید.

• استفاده با فشار مناسب: هنگام استفاده از سوهان، فشار مناسب روی سطح را تحمل کنید. فشار زیاد می‌تواند باعث خرابی تیغه شود. استفاده از فشار مناسب و حرکات صحیح، عمر مفید سوهان را افزایش خواهد داد.
• رعایت جهت حرکت: در حین استفاده از‌سوهان، به جهت حرکت صحیح توجه کنید. عموماً جهت حرکت سوهان باید متوازی با رگ‌های چوب یا جهت دیگر قطعه مورد کار باشد. این کار باعث حصول نتیجه بهتر و کاهش خطر لغزش و صدمات است.
• نظافت و نگهداری: پس از استفاده، سوهان را با دقت تمیز کنید. برداشتن پوسته‌ها، ذرات غریبه و روغن‌های موجود روی سوهان، عمر مفید آن را افزایش خواهد داد. همچنین، سوهان را در محلی خشک و خارج از دسترسی کودکان نگهداری کنید.

5- کاربردهای سوهان

سوهان‌ها کاربردهای متنوعی در انواع صنایع و فعالیت‌ها دارند. در ادامه برخی از کاربردهای رایج سوهان‌ها ذکر شده‌اند:

صنعت چوب: در صنعت چوب، سوهان‌ها برای صاف کردن و تیز کردن لبه‌ها و سطوح چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کاربرد شامل تراشیدن و صاف کردن لبه‌ها، تسطیح سطوح چوب و رسیدن به نتیجه‌ای صاف و صیقلی می‌شود.
صنایع فلزی: در صنایع فلزی، سوهان‌ها برای تیز کردن و صاف کردن سطوح و قطعات فلزی استفاده می‌شوند. این کاربرد شامل برداشتن لکه‌ها، خط‌کشی، صاف کردن جوش، تنظیم لبه‌ها و ایجاد شکاف‌های دقیق است.
صنایع ساختمانی: در صنایع ساختمانی، سوهان‌ها برای صاف کردن و تیز کردن سطوح بتن، گچ، چوب، آجر و سایر مواد ساختمانی استفاده می‌شوند. این کاربرد شامل حذف عیوب، لکه‌ها و ناهمواری‌ها، تسطیح سطوح و آماده‌سازی سطوح برای فرآیندهای پوشش‌دهی و نصب است.
صنایع خودروسازی: در صنایع خودروسازی، سوهان‌ها برای صاف کردن و تیز کردن قطعات فلزی، لبه‌ها و جوش‌های خودروها استفاده می‌شوند. این کاربرد شامل تیز کردن تیغه‌های وایپر، تسطیح و تمیز کردن سطوح، حذف لکه‌ها و صاف کردن جوش است.

علاوه بر این، سوهان‌ها در فعالیت‌های خانگی و تزئینی نیز به کار می‌روند.

برای مطالعه مطالب مرتبط، به لینک‌های زیر مراجعه نمایید.