لوله آب فلزی و پلاستیکی ، لوله‌هایی هستند که برای انتقال آب از یک نقطه به نقطه دیگر در سیستم تأمین آب استفاده می‌شوند. این لوله‌ها معمولاً از جنس پلاستیک و فلز می‌باشند و می‌توانند به صورت روکار یا توکار نصب شوند. لوله‌های آب برای تأمین آب شرب، آب کشاورزی، آب بهداشتی و آب صنعتی استفاده می‌شوند و در سیستم‌های تأمین آب شهری، روستایی و صنعتی نقش مهمی دارند.
فهرست مطالب:
- جنس لوله آب خانگی
- لوله آب فلزی یا لوله آب پلاستیکی
- انواع لوله آب فلزی
- لوله آب چدنی
- مزایا و معایب لوله آب چدنی
- انواع لوله آب پلاستیکی
- مزایا و معایب لوله آب پلاستیکی
- تفاوت لوله آب PVC با لوله آب PP
- لوله آب خانه ، کارخانه و زمین کشاورزی
جنس لوله آب خانگی:
برای استفاده در خانه، معمولاً از لوله‌های پلی‌اتیلن (PEX) و لوله‌های PVC استفاده می‌شود. لوله‌های PEX سبک، انعطاف‌پذیر، مقاوم در برابر خوردگی و ترکیدگی هستند و به راحتی نصب می‌شوند. همچنین، این لوله‌ها قابلیت انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به لوله‌های فلزی دارند که امکان نصب آسان‌تر و کاهش نیاز به اتصالات بیشتر را فراهم می‌کند.
لوله‌های PVC نیز از جمله لوله‌های پرکاربرد برای استفاده در خانه هستند. این لوله‌ها مقاوم در برابر خوردگی و سایش هستند و به راحتی نصب می‌شوند. همچنین، لوله‌های PVC کمترین هزینه را برای نصب و نگهداری دارند.
برای استفاده در منازل، لوله آبی پلی‌پروپیلن (PPR) یکی از بهترین گزینه‌هاست. لوله‌های PPR برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب سرد و گرم، آب داغ و سرد، گرمایش و سرمایش مناسب هستند. این لوله‌ها علاوه بر مقاومت بالا در برابر فشار، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارند. همچنین لوله‌های PPR به دلیل سطح داخلی صاف و عدم تشکیل رسوب، باعث صدای کمتری در حین جریان آب می‌شوند و از نظر بهداشتی نیز امن هستند.
از دیگر مزایای لوله‌های PPR می‌توان به نصب آسان و سریع، قابلیت جوشکاری با استفاده از دستگاه‌های خاص، عمر طولانی و قابلیت بازیافت بالا اشاره کرد.
لوله آب پلاستیکی یا لوله آب فلزی:
استفاده از لوله آب پلاستیکی یا لوله آب فلزی بستگی به نیازها و شرایط مختلف دارد. هر دو نوع لوله دارای ویژگی‌ها و مزایا و معایب خود هستند.
لوله آب پلاستیکی
لوله آب پلاستیکی معمولاً از جنس PVC، پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن ساخته‌می‌شود. این لوله‌ها به دلیل وزن کم، نصب آسان، مقاومت به خوردگی ، عدم تاثیر زدایی آلاینده‌ها به آب و قیمت مناسب، در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین لوله‌های پلاستیکی از لحاظ عایق بودن، صدای کمتری در حین جریان آب و عدم تشکیل رسوب در داخل لوله بهره‌مند هستند. اما لوله‌های پلاستیکی برخی مشکلاتی مانند حساسیت به نور خورشید و حرارت بالا را دارند و در صورت نصب نادرست باعث نشتی و خرابی می‌شوند.
لوله آب فلزی
لوله آب فلزی معمولاً از جنس مس، فولاد ضد زنگ ، آهن و چدن ساخته‌می‌شود. این لوله‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت، عمر طولانی و قابلیت استفاده در شرایط محیطی مختلف، در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین لوله‌های فلزی در برابر حریق مقاومت بیشتری دارند و در صورت نصب صحیح، نشتی و خرابی‌های کمتری در طول زمان دارند. اما لوله‌های فلزی به دلیل وزن بیشتر، نصب سخت‌تر، آسیب‌پذیری بیشتر در برابر خوردگی و هزینه بالاتر، در برخی موارد ممکن‌است مناسب نباشند.
در نهایت، برای انتخاب بهترین نوع لوله آب برای نیازهای خود، بهتر است با کارشناسان و فروشندگان محصولات مشورت کنید.
انواع لوله آب فلزی
لوله‌های آب فلزی می‌توانند از جنسهای مختلفی ساخته‌شوند که برای هر کدام مزایا و معایب خاصی وجود دارد. برخی از انواع لوله آب فلزی عبارتند از:
لوله‌های آب فولادی
این لوله‌ها از فولاد ساخته‌شده‌اند و برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب صنعتی، شهری و خانگی مناسب هستند. برخی از مزایای لوله‌های آب فولادی شامل مقاومت بالا در برابر فشار و ضربه، عمر طولانی، و قابلیت بازیافت هستند. اما معایبی مانند آسیب‌پذیری در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، سنگین‌بودن و نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر نیز دارند.
لوله‌های آب مسی
این لوله‌ها از مس ساخته‌شده‌اند و برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب صنعتی، شهری و خانگی مناسب هستند. برخی از مزایای لوله‌های آب مسی شامل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، منع انتشار باکتری‌ها، و قابلیت اتصال و شکل‌دهی آسان هستند. اما معایبی مانند هزینه بالا، سختی در برابر ضربه و خمش، و نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر نیز دارند.
لوله‌های آب گالوانیزه
این لوله‌ها از فولاد با پوشش روی ساخته‌شده‌اند و برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب صنعتی و شهری مناسب هستند. برخی از مزایای لوله‌های آب گالوانیزه شامل مقاومت بالا در برابر خوردگی، قابلیت اتصال و شکل‌دهی آسان، و قابلیت تحمل فشار بالا هستند. اما معایبی مانند آسیب‌پذیری در برابر خمش و ضربه، سنگین‌بودن و نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر نیز دارند.
لوله‌آب چدنی:
لوله آب چدنی یا لوله آب گرافیتی، یکی از نوع‌های لوله‌های فلزی است که از جنس چدن گرافیتی ساخته‌می‌شود.
لوله آب چدنی:
این لوله‌ها در سیستم‌های تأمین آب شهری، تصفیه‌خانه‌های آب و تأسیسات صنعتی برای انتقال آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله آب چدنی به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، درجه حرارت بالا، خوردگی ، سایش و ضربه، به عنوان یکی از لوله‌های پایدار و با کیفیت در سیستم‌های تأمین آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین لوله‌های آب چدنی به دلیل سطح داخلی صاف، عدم تشکیل رسوب و صدای کمتری در حین جریان آب، بهترین راندمان را در انتقال آب دارند.
به علت وزن بالا و نصب دشوار، استفاده از لوله آب چدنی در سیستم‌های تأمین آب مسکن و ساختمان‌های کوچک معمولاً مناسب نیست. اما در مواردی که نیاز به انتقال آب در فواصل بلند و با فشار بالا وجود دارد، لوله آب چدنی می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
مزایا و معایب لوله آب چدنی:
مزایا:
- مقاومت بالا در برابر فشار: لوله آب چدنی به دلیل ساختار فلزی خود، مقاومت بالایی در برابر فشار دارد و در برابر فشارهای بالا در سیستم‌های تأمین آب مانند شهری و صنعتی پایدار می‌ماند.
- مقاومت بالا در برابر درجه حرارت بالا: لوله آب چدنی در برابر درجه حرارت بالا نیز مقاومت بالایی دارد و می‌تواند در سیستم‌های تأمین آب گرم و گرمایش مورد استفاده قرار گیرد.
- عمر طولانی: لوله آب چدنی به دلیل مقاومت بالای خود، عمر طولانی‌ای دارد و در صورت نصب صحیح و بازدید و نگهداری مناسب، می‌تواند به مدت ۷۰ تا ۸۰ سال در سیستم‌های تأمین آب استفاده شود.
- مقاومت بالا در برابر خوردگی و خورده‌شدن: لوله آب چدنی به دلیل ساختار فلزی خود، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و خوردن دارد و در برابر تاثیر آب و هوا و مواد شیمیایی مانند آهن و مس مقاومت می‌کند.
معایب:
- وزن بالا: لوله آب چدنی به دلیل وزن بالای خود، نصب و جابجایی آن سخت و دشوار است.
- هزینه بالا: هزینه لوله آب چدنی نسبت به سایر نوع لوله‌های آبی بالاتر است و می‌تواند برای پروژه‌های بزرگ هزینه‌بر باشد.
- خوردگی در برخی شرایط خاص: لوله آب چدنی در برخی شرایط خاص مانند آب با عامل‌های شیمیایی قوی و حرارت بالا، ممکن است خوردگی داشته باشد.
- نیاز به نگهداری و بازدید منظم: برای حفظ عمر طولانی و کارایی لوله آب چدنی، نیاز به بازدید و نگهداری منظم دارد.
انواع لوله آب پلاستیکی
لوله‌های آب پلاستیکی از جنسهای مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب خاصی دارند. برخی از انواع لوله آب پلاستیکی عبارتند از:
لوله‌های آب PVC
این لوله‌ها از پلی وینیل کلراید ساخته‌شده‌اند و برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب خانگی، صنعتی و شهری مناسب هستند. برخی از مزایای لوله‌های آب PVC شامل مقاومت بالا در برابر خوردگی، قابلیت بازیافت، و سبک‌بودن هستند. اما معایبی مانند آسیب‌پذیری در برابر حرارت، سختی در برابر ضربه و خمش، و نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر نیز دارند.
لوله‌های آب PE
این لوله‌ها از پلی اتیلن ساخته‌شده‌اند و برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب خانگی، صنعتی و زراعی مناسب هستند. برخی از مزایای لوله‌های آب PE شامل مقاومت بالا در برابر خوردگی، سبک‌بودن، قابلیت بازیافت، و عدم نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر هستند. اما معایبی مانند آسیب‌پذیری در برابر حرارت و نور خورشید، و سختی در برابر ضربه و خمش نیز دارند.
لوله‌های آب PEX
این لوله‌ها از پلی‌اتیلن با استفاده از فرآیند تقویت‌شده با شعاع ایکس ساخته‌شده‌اند و برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب خانگی مناسب هستند. برخی از مزایای لوله‌های آب PEX شامل مقاومت بالا در برابر خوردگی، انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت بازیافت، و عدم نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر هستند. اما معایبی مانند آسیب‌پذیری در برابر حرارت و نور خورشید، و قیمت بالای لوله‌های PEX نیز دارند.
مزایا و معایب لوله آب پلاستیکی
مزایا:
سبک وزن: لوله‌های آب پلاستیکی به دلیل وزن سبک، نصب و جابجایی آنها ساده و آسان است.
مقاومت بالا در برابر خوردگی: لوله‌های آب پلاستیکی مقاومت بالایی در برابر خوردگی و خوردن دارند و در برابر تاثیر آب و هوا و مواد شیمیایی مانند آهن و مس مقاومت می‌کنند.
عدم تشکیل زنگ: به علت عدم وجود فلز در ساختار لوله‌های آب پلاستیکی، این نوع لوله به زنگ زدگی مقاومت دارد و برای استفاده در محیط‌هایی با رطوبت بالا و مواد شیمیایی قوی مناسب است.
عمر طولانی: لوله‌های آب پلاستیکی به دلیل مقاومت بالای خود، عمر طولانی‌ای دارند و در صورت نصب صحیح و بازدید و نگهداری مناسب، می‌توانند به مدت ۲۰ تا ۵۰ سال در سیستم‌های تأمین آب استفاده شوند.
قابلیت بازیافت: لوله‌های آب پلاستیکی قابلیت بازیافت بالایی دارند و می‌توانند پس از اتمام عمر مفید، بازیافت و به کاربرد دوباره برسند.
معایب:
حساسیت به حرارت: لوله‌های آب پلاستیکی حساسیت بالایی به حرارت دارند و در دمای بالا ممکن است شکل‌پذیری و شکستگی داشته باشند.
برخی مواد شیمیایی ممکن است تاثیر بگذارند: برخی مواد شیمیایی مانند نفت، الکل و بنزین ممکن است تاثیر منفی بر روی لوله‌های آب پلاستیکی داشته‌باشند.
قابلیت اشتعال: لوله‌های آب پلاستیکی قابلیت اشتعال دارند و در صورت بروز حریق، می‌توانند منجر به ایجاد دود و گازهای سمی شوند.
به هر حال، لوله‌های آب پلاستیکی به دلیل قیمت مناسب، نصب و جابجایی ساده و داشتن مزایای فنی مطلوب، برای استفاده در سیستم‌های تأمین آب مسکن و ساختمان‌های کوچک معمولاً مناسب هستند.
تفاوت لوله آب PVC با لوله آب PP
لوله‌های آب PVC و PP هر دو از جنس پلاستیک هستند، اما دارای تفاوت‌هایی هستند:
ماده اولیه:
لوله‌های آب PVC از ماده پلی وینیل کلراید (PVC) و لوله‌های آب PP از ماده پلی پروپیلن (PP) ساخته‌می‌شوند.
مقاومت حرارتی:
لوله‌های آب PP در مقایسه با لوله‌های آب PVC، در درجه حرارت بالا بیشتر مقاومت دارند و در دمای بالاتر همچنان می‌توانند سختی و مقاومت خود را حفظ کنند.
مقاومت شیمیایی:
لوله‌های آب PP در برابر مواد شیمیایی مانند اسیدها و بازها مقاومت بیشتری دارند نسبت به لوله‌های آب PVC.
مقاومت در برابر آتش:
لوله‌های آب PP در برابر آتش مقاومت بیشتری دارند نسبت به لوله‌های آب PVC و در صورت بروز حریق، تولید دود و گازهای سمی کمتری دارند.
قیمت:
لوله‌های آب PVC در مقایسه با لوله‌های آب PP، قیمت پایین‌تری دارند و برای پروژه‌های بزرگ ممکن است انتخاب بهینه‌تری باشند.
قابلیت اتصال:
لوله‌های آب PVC از طریق اتصالات چسبی قابل اتصال هستند، در حالی که لوله‌های آب PP از طریق اتصالات جوشی یا فشاری قابل اتصال هستند.
به طور کلی، هر کدام از این نوع لوله‌ها برای کاربردهای مختلف مناسب هستند و بسته به نیاز و شرایط پروژه، می‌توان از یکی از آنها استفاده کرد.
لوله آب خانه ، کارخانه و زمین کشاورزی
بسته به نوع و کاربری هر کدام از این سیستم‌های آب، انواع مختلفی از لوله‌های آب ممکن است استفاده شوند. اما به طور کلی، در برخی موارد از لوله‌های زیر استفاده می‌شود:
لوله‌های آب خانگی:
در سیستم‌های تأمین آب خانگی از لوله‌های پلی‌اتیلن (PE)، کربن استیل (PVC) و پلی وینیل کلراید (PVC) استفاده می‌شود.
لوله‌های آب کارخانه:
در کارخانه‌ها برای انتقال آب می‌توان از لوله‌های PVC، HDPE، فولادی، گالوانیزه و آلومینیومی استفاده کرد.
لوله‌های آب زراعی:
در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و آبیاری محصولات زراعی از لوله‌های PVC، PE و آهنی استفاده می‌شود.
اتصالات لوله آب
اتصالات‌لوله آب، قطعاتی هستند که برای اتصال دو قطعه لوله آب به یکدیگر و ایجاد اتصالات مناسب بین آنها استفاده می‌شوند. اتصالات لوله آب معمولاً از جنس فلزی، پلاستیکی و یا PVC ساخته‌می‌شوند و در انواع مختلف شامل اتصالات قطعه قطعه، بلوکی، آب بند، شیرآلات، مفصلی، جوشی و … موجود هستند.
برخی اتصالات لوله آب از نوع قابل جداسازی هستند که می‌توان آنها را باز کرد و به راحتی لوله‌ها را جدا کرد. برخی دیگر از نوع غیرقابل جداسازی هستند که برای جلوگیری از نشتی و خرابی اتصال، بعد از نصب، نمی‌توان آنها را باز کرد.
انتخاب نوع اتصالات لوله آب بستگی به نوع و قطر لوله، نوع کاربری و شرایط محیطی دارد. لذا برای انتخاب بهترین نوع اتصالات لوله آب، بهتر است با کارشناسان و فروشندگان محصولات مشورت کنید.